Kompost Yapımı

Kompost yapımı için azot, karbon, hava ve suya ihtiyacımız var. İdeal kompost karışımında kimyasal olarak karbon azot oranı 30:1 olmalı. Ancak pratikteki karbon azot oranını 2:1 olarak düşünmeliyiz. Yani, 1000 litrelik bir karışım için toplamda 660 litre karbonlu, 330 litre azotlu malzeme kullanacağız.

Karbon için kuru, sarı, kahverengi ve kararmış bitkiler ile karton, kâğıt gibi malzemeler kullanabiliriz. Azot; ıslak, kokan, sinek yapan gübre, dışkı, idrar gibi malzemelerde ve içerisinde klorofil bulunan her şeyde (yaprak, ot gibi) bulunur. Mutfağımızdan çıkan tüm organik atıkları azot malzememiz olarak kullanabiliriz. Her türlü yiyecek atığı, pişmiş yemek atıkları (soğuk olarak), bozulmuş yemekler, ekşimiş süt, peynir, yoğurt, yumurta, ekmek vs. kompost için uygundur. Kompostunuzu evinize çok yakın bir yerde yapıyorsanız, et, tavuk, balık gibi ürünlerin istenmeyen kokulara neden olabileceğini unutmamak gerek. Bu tip ürünleri kompost yapımında kullanmaktan ziyade toprağa gömmek kimi durumlarda daha doğru olabilir. Kompostun hızlıca oluşabilmesi için tüm atıkların ince ince doğranması tavsiye edilir.

İdeal bir kompost yığını veya kutusu yaklaşık 1 m³ olmalı. Bundan daha küçük bir yığın/kutu da kullanabiliriz ancak kompost oluşma sürecini uzatmış oluruz. Yığın veya kutumuza yaptığımız her azot ve karbon eklemesinden sonra karışımı döndürüp havalanmasını sağlamalıyız. Ayrıca, içerisindeki malzemeyi sürekli nemli tutmak için gerektiğinde su eklemeliyiz. Kompost yapımında hava/su dengesini sağlamak çok önemli. Kutunun içerisinde yeterince nem olmalı ama karışım asla çok ıslak olmamalı. İdeal olarak, bir avuç kompostu ellerimiz arasında sıktığımızda belli belirsiz bir damla sudan daha fazla ıslaklık olmamalı.

Kompostun hazır olduğunu anlamak için burnumuza güveneceğiz. İdeal bir kompost asla kötü kokmaz. Ortaya çıkan koku illa hoş olmak zorunda da değildir. Komposttan yayılan koku temiz bir toprak kokusu gibi olmalı, burnumuzu asla rahatsız etmemeli.

Kompost yapımında karşılaşabileceğimiz belli başlı problemler şöyle:

1. Sorun: Kompost lağım gibi kokuyor. Çözüm: Karışıma karbon ve/ya hava eklenmeli.

2. Sorun: Kompostta çürüme başlamıyor. Çözüm: Bunun nedeni kompostun içerisinde çok hava ve karbon olmasıdır. Karışıma azot ve/ya su eklenmeli.

3. Sorun: Kompost amonyak kokuyor. Çözüm: Karışımda çok fazla azot bulunuyor. Karbon eklendiğinde sorun çözülebilir.

4. Sorun: Kompostu çevirirken içerisinde beyaz, toz gibi bir şeyler görünüyor. Çözüm: O beyaz şeyler aslında bir bakteri; kompostun olması gerkenden daha ıslak olduğunu ve havasız kaldığını gösteriyor. Bir süre hiç sulamadan havalandırmak gerekli.

5. Sorun: Kompost öyle kötü kokuyor ki yanına yaklaşamıyorum. Çözüm: Eğer insan burnunun dayanamayacağı kadar kötü bir koku varsa, kompost içerisinde bizim için zararlı maddeler oluşmuş olabilir. Böyle bir kompostu asla kullanmayın.

One Response to “Kompost Yapımı”

1. Can dedi ki:

   18 Nisan 2012, 11:34

   Kompost yapımı ile ilgili Kaz Dağları’nda atölye düzenleniyor. Bilgilerine buradan ulaşabilirsiniz.

   Cevapla